سَفته یا سُفته یکی از انواع اسناد تجاری و در واقع چیزی شبیه به چک و پول نقد است. احتمالا تاکنون با سفته آشنا شده باشید، اما این سند تجاری قوانین و مقررات مخصوص به خود را دارد که هرکسی در مورد آن ها اطلاعات کافی ندارد. (وکیل دادگستری)
صرف نظر از اینکه آیا دریافت سفته به عنوان ضمانت، کار صحیحی است یا خیر، اگر تا به عنوان یک کارمند یا کارگر در شرکت ها و واحدهای اقتصادی مختلف مشغول به کار شده باشید احتمالا با جنجال های مربوط به سفته کمی آشنا هستید.
جنجال هایی که با در نظر نگرفتن قوانین مربوط به سفته به پا شده اند و بعضا مشکلاتی را برای کارفرما یا کارگران و کارمندان فراهم آورده است.
دریافت راهنمایی و مشاوره ی حقوقی ازسایت موسسه حقوقی و کیفری فرشاد بالاپور
کاربردهای سفته
سفته یکی از اسناد تجاری است که حتما باید در نوشتن آن دقت بسیاری داشته باشید. زیرا در غیر این صورت میتواند برای شما مشکلات فراوانی ایجاد کند. این سند بهادار معمولا در موارد زیر مورد استفاده قرار میگیرد.
۱. پرداخت وجه
۲. کسب اعتبار
۳. برای تضمین اجرای تعهدات (در بازار ایران شایعترین کاربرد سفته مورد سوم است.)
در مواردی بانکها هنگام پرداخت وام از وامگیرنده به میزان مبلغ وام، سفته دریافت میکنند. همچنین سفته، در معاملات بازرگانی نیز کاربرد دارد. به این شکل که بدهکار با دادن سفته به طلبکار متعهد میشود که مبلغ معینی را در مهلت تعیین شده به او پرداخت کند.
در موارد بسیاری نیز یکی از مدارکی که در زمان استخدام از افراد دریافت میشود، مبلغ سفته به درخواست کارفرما تعیین و معمولا بابت حسن انجام کار دریافت می شود.
سفته باید حاوی مفاد ذیل باشد:
الف) امضاء یا مهر صادرکننده (وکیل دادگستری)
ب) نام و نام خانوادگی صادرکننده (متعهد)
ج) گیرنده وجه (متعهد له)
د) تاریخ صدور
ه) مبلغی که باید پرداخت شود
و) موعد پرداخت
درخصوص افراد مندرج در سفته باید اشاره کرد، بیتردید نام صادرکننده (متعهد) که مدیون و بدهکار میباشد حتماً نوشته میشود. لیکن متعهدله آن (کسی که سفته در وجه او صادر میشود) ممکن است در هنگام صدور، معین یا نامعلوم باشد.
در موردی که سفته برای شخص معینی صادر میگردد، نام و نام خانوادگی او به عنوان متعهدله ذکر میشود در غیر این صورت به جای نام او در وجه حامل نوشته میشود.
در مورد اول، شخص معین و در مورد دوم، دارنده سفته در برابر صادرکننده طلبکار میشود و باید مبلغ سفته را در سررسید آن پرداخت نماید. در مواردی ممکن است دارنده (ظهرنویس)، با امضای پشت سفته آن را به دیگری منتقل کند،
که در این صورت وی جانشین حقوق و تکالیف ناشی از آن میشود. همچنین عبارت «حوالهکرد» در سفته به شخص این اختیار را میدهد که سفته را به دیگری واگذار نماید.
البته باید توجه داشت که اگر عبارت حوالهکرد در سفته نیز وجود نمیداشت، دارنده سفته میتوانست با ظهرنویسی (پشتنویسی)، آن را به شخص دیگری انتقال دهد.
واخواست سفته
واخواست عبارت از اعتراض رسمی نسبت به سفتهای است که در سررسید مقرر پرداخت نشده است. واخواست علیه صادرکننده سفته به عمل میآید و باید رسماً به او ابلاغ گردد.
واخواست در برگههای چاپی که از سوی وزارت دادگستری تهیه گردیده نوشته میشود. همچنین بانکها نیز واخواست نامه چاپی مخصوص دارند. (وکیل دادگستری)
دارنده سفته باید آن را در سررسید، مطالبه نماید. در صورت عدم پرداخت، دارنده سفته باید ظرف ده روز از تاریخ سررسید، سفته را واخواست نماید. اگر روز دهم تعطیل باشد روز بعد از آن عمل واخواست انجام خواهد شد.
واخواستنامه در سه نسخه مشابه (یک نسخه اصول و دو نسخه رونوشت) تنظیم شده و به وسیله واخواستکننده امضا میگردد. پس از چسباندن تمبر به مبلغ لازم به دستور دادگاه، سفته توسط مأمور اجرا (براساس مقررات مربوط به ابلاغ به صادرکننده سفته) ابلاغ میگردد.
نسخه دوم واخواستنامه را مأمور ابلاغ به ابلاغشونده یا محل اقامت او میدهد. نسخه اصلی به واخواستکننده تسلیم میشود و نسخه سوم در دفتر واخواست دفتر دادگاه بایگانی میگردد.
چگونه گیرنده وجه را تعیین کنیم؟
در این قسمت با دو گزینه مواجه خواهید بود. می توانید سفته را در “وجه حامل” و یا برای شخص معینی را در نظر بگیرید. سفتههایی که در وجه حامل صادر می شود قابل انتقال به سایریم می باشد،
بنابراین اگر نمیخواهید سفته شما در بازار بین افراد دست به دست بچرخد و برای پرداخت آن با اشخاصی که هیچ وقت آنها را ملاقات نکرده اید، مواجه شوید نسبت به ذکر نام دقیق گیرنده سفته غفلت نکنید.
علاوه بر این، باید عبارت “حواله کرد” موجود در سفته را خط زده و نیز قید فرمایید که گیرنده هیچ گونه حقی برای انتقال این سند به دیگری نخواهد داشت. عبارت حواله کرد در سفته به شخص دارنده این اختیار را میدهد که بتواند سفته را به دیگری منتقل کند،
ولی اگر حواله کرد، خط خورده شود، دارنده سفته نمیتواند آن را به دیگری انتقال دهد و تنها خود وی برای وصول آن اقدام کند، علاوه بر آن که میتواند با پشت نویسی آن را به شخص دیگری انتقال دهد. (وکیل دادگستری)
دریافت راهنمایی و مشاوره ی حقوقی ازسایت موسسه حقوقی و کیفری فرشاد بالاپور