جهیزیه چیست؟(وکیل حقوقی)
مفهوم جهیزیه و مصادیق آن در قانون مدنی و در هیچ یک از قوانین مرتبط یافت نمی‌گردد.(وکیل حقوقی)
به عبارتی اگرچه ماده 4 قانون حمایت از خانواده در بند پنجم خود رسیدگی به دعاوی ناشی از جهیزیه را
در صلاحیت دادگاه خانواده دانسته است، اما مفهوم جهیزیه،
فی نفسه از مبنا و منشأ قانونی نظیر نفقه و مهریه برخوردار نیست.
عرف و رویه دادگاه خانواده، مجموعه اموال منقولی را که زوجه حسب آداب و رسوم کهن ایرانی
در ابتدای زندگی به منزل شوهر آورده تا شروع زندگی مشترک را تسهیل گرداند، جهیزیه می‌نامد.
نوع و میزان اقلام جهیزیه مانند فرش، گاز، یخچال، وسایل تزیینی و…
می‌توانند مصادیق جهیزیه قرار گیرند اما در این اقلام احصا نمی‌گردند
بلکه بسته به آداب و رسوم و عرف و عادات هر منطقه، شهر و محله‌ای جهیزیه مفهوم متفاوتی به خود می‌گیرد.
لذا هرآنچه که زن از از جانب خود و خانواده خود در ابتدای زندگی به منزل شوهر می‌آورد
تا زوجین در زندگی مشترک از آنها استفاده کند، جهیزیه می‌نامند.
(وکیل حقوقی)
بررسی نظر قانون درباره‌ی جهیزیه (وکیل حقوقی)
جهیزیه اسباب و وسایل زندگی است که دختر به همراه خود به خانه شوهر می‌برد.
این مسئله کاملا بدیهی و روشن است که فراهم کردن وسایل
و مایحتاج لازم برای زندگی مشترک، تمام بر عهده شوهر است.
وسایل اهدایی که تحت عنوان جهیزیه از طرف خانواده دختر اهدا می‌شود
صرفا نشانه‌ی مهر و محبت و کمک آنها برای شروع زندگی به زوجین است.
در واقع جهیزیه هدیه ای است از طرف خانواده عروس برای نشان دادن میزان علاقه
و احترامشان به فرزند خود و کمک حالی برای آغاز زندگی آنها.
خانواده عروس طبق قانون هیچ وظیفه ای در قبال تامین جهیزیه ندارند.
طبق قانون، جهیزیه و وسایلی که زن به همراه خود آورده است جزو اموال عروس است.
این وسایل در اختیار داماد حکم امانت را دارند و داماد امین است
و می‌تواند از این وسایل استفاده کند و نفع بگیرد.
اما با این وجود مالکیتی نسبت به آنها برای داماد ثابت نمی‌شود.
طبق این قاعده، مطالبه این وسایل از طرف زن در هر زمانی از حقوق آن است
و می‌تواند وسایل خود را از داماد مطالبه کند و یا مانع استفاده از آنها شود.
نکته بعد این است که زن می‌تواند وسایل خود را استفاده نکند
و این حق را دارد که از شوهر وسایل منزل و اسباب خانه را تقاضا کند
و شوهر نیز باید اجابت کند. شوهر حق فروش وسایلی که
تحت عنوان جهیزیه از طرف دختر به خانه آمدند را ندارد.
در صورتی که وسیله ای را بفروشد ضامن خواهد بود
و مسئولیت جبران خسارت بر عهده اوست. ضمان او به این صورت است
که یا باید عین آن وسیله، یا مثل آن و یا قیمت آن را به زن تسلیم کند.
اگر این کار را نکند رن می‌تواند تحت عنوان فروش مال غیر از طریق قانون پیگیری کند.
طبق عرف شوهر می‌تواند تا زمانی که با همسر خود زندگی مشترک دارد
از این جهیزیه استفاده کند. همچنین جهیزیه دارایی و اموال زن است
و مانند دیگر دارایی ها پس از فوت زن به ورثه او منتقل می‌شود.
(وکیل حقوقی)
دریافت راهنمایی و مشاوره ی حقوقی ازسایت موسسه حقوقی و کیفری فرشاد بالاپور
قانون مدنی
طبق ماده 1107 قانون مدنی، وسایل خانگی را که همان جهیزیه باشد
از اجزا نفقه دانسته که شوهر ملزم به فراهم کردن آنها است که قانون‌گذار
در راستای ضمانت اجرایی این قانون در ماده 642 قانون مجازات اسلامی،
مجازات ترک نفقه را 3 تا 5 ماه زندان تعیین کرده است.
زن می‌تواند پس از شروع زندگی، درخواست استرداد جهیزیه خود را داشته باشد
طبق ماده 1118 قانون مدنی، زن مستقلا می‌تواند در دارایی خود هر تصرفی را که می‌خواهد بکند
و درخواست استرداد جهیزیه خود را از مقام قضایی داشته باشد
که این موضوع نشان‌دهنده استقلال مالی زن بر جهیزیه است.
زن باید برای استرداد جهیزیه مدارک کافی را به مقام قضایی
در راستای اثبات مالک بودن اثاث و اسباب منزل ارائه دهد که
این مدارک شامل سیاهه جهیزیه همراه با امضای چند شاهد و امضای داماد و فاکتورهای خرید است.
دختر هیچ وظیفه‌ای در تهیه جهیزیه ندارد اگر چه در جامعه این وظیفه بر عهده دختر است
اما این موضوع فقط بر اساس عرف و عادت است و بر خلاف حرف قانون پیش می‌رود.
(وکیل حقوقی)
جهیزیه به ارث می‌رسد؟(وکیل حقوقی)
مطابق قانون، همسران در مسائل مالی خود استقلال دارند.
به همین دلیل جهیزیه نیز مالی است که متعلق به زوجه است
و اگر زمانی زن فوت کند، اموالی که از او به جا می ماند
به میزان سهم الارث به ورثه تعلق می‌گیرد. جهیزیه نیز به چنین سرنوشتی دچار می‌شود.
اگر زوج و زوجه صاحب فرزند باشند، یک چهارم اموال به مرد به ارث می‌رسد
و اگر صاحب فرزندی نباشند، یک دوم اموال به مرد به ارث رسیده و بقیه اموال میان سایر وراث تقسیم می شود.
(وکیل حقوقی)
دریافت راهنمایی و مشاوره ی حقوقی ازسایت موسسه حقوقی و کیفری فرشاد بالاپور