حق حبس به چه معنا است؟(وکیل حقوقی)
حق حبس اختیاری برای هریک از طرفین قرارداد است که براساس آن حق دارند،
اجرای تعهد خود را موکول به اجرای تعهد دیگری کنند. برای مثال در عقد بیع،
خریدار می‌تواند پرداخت پول را به دریافت کالا منوط کرده
و فروشنده نیز می‌تواند تسلیم کالا را به تحویل پول موکول کند .
در قانون مدنی، ماده ۳۷۷ آمده که
«هریک از بایع و مشتری حق دارد از تسلیم مبیع یا ثمن خودداری کند تا طرف دیگر حاضر به تسلیم شود، مگراینکه مبیع یا ثمن مؤجل باشد.
در این صورت هرکدام از مبیع یا ثمن که حال باشد باید تسلیم شود».
به عبارت بهتر، در صورت اجرای حق حبس، یکی از طرفین قرارداد
به دیگری اعلام می‌کند که «تا تو به تعهد خود عمل نکنی، من به تعهد خود عمل نخواهم کرد»!
با این‌که قانون‌گذار حق حبس را در قواعد مربوط به قرارداد بیع پیش‌بینی کرده است،
طبق نظر اکثر حقوق‌دانان این ماده مخصوص بیع نیست و حق حبس در تمام عقود معوض وجود دارد.
در آثار فقهی از اصطلاح احتباس و حق امتناع نیز در اشاره به این حق استفاده شده‌است.
در قوانین ایران، تعبیر حق حبس فقط در ماده ۳۷۱ قانون تجارت آمده و در سایر قوانین اصطلاحات دیگری
مانند حق‌خودداری از تسلیم مبیع یا ثمن، امتناع از تسلیم مال‌التجاره، امتناع از اجرای تعهد و… به‌کار رفته است.
(وکیل حقوقی)
حق حبس زن یعنی چه ؟
توضیح ساده حق حبس زن این است که زن می تواند تا وقتی که تمام مهریه پرداخت نشده
از وظایفی که نسبت به شوهر دارد خودداری می کند. حق حبس در نکاح ریشه فقهی دارد.
(وکیل حقوقی)
اما وظایف زن در مقابل شوهر چیست؟
حسن معاشرت – زندگی در محل مد نظر شوهر – در دسترس بودن به ویژه از نظر تمتعات جنسی شوهر
حق حبس و تمکین
پس با توجه به آنچه گفته شد اگر زوجه قبلا تمکین نکرده باشد
در جواب دادخواست الزام به تمکین شوهر می تواند استناد به حق حبس خود کند
و از تمکین خودداری کند و آن را موکول به پرداخت کامل مهریه کند.
اگر زنی قبل از دریافت مهریه تمکین کرده باشد امکان مطالبه مهریه از شوهر وجود دارد؟
بله. زوجه هر زمان می تواند برای گرفتن مهریه خود اقدام نماید.
چه آنکه تمکین کرده یا نکرده باشد و چه آنکه استناد به حق حبس کرده و یا نکرده باشد.
(وکیل حقوقی)
دریافت راهنمایی و مشاوره ی حقوقی ازسایت موسسه حقوقی و کیفری فرشاد بالاپور
حق حبس زن و ازدواج مجدد شوهر (وکیل حقوقی)
روی دیگر استناد به حق حبس زوجه و رد شدن تمکین مرد این است
که شوهر می تواند با شرایطی که در قانون آمده دادخواست تجویز ازدواج مجدد از دادگاه کند.
در صورت داشتن استطاعت مالی مناسب تشکیل دو زندگی،
دادگاه به نفع زوج (شوهر) رای به اجازه ازدواج مجدد صادر خواهد کرد.
(وکیل حقوقی)
حق حبس زن و طلاق از طرف مرد
اگر مرد دادخواست طلاق به طرفیت همسر بدهد در حالیکه زن در دعاوی قبلی استناد
به حق حبس کرده باشد مهریه که پا برجاست و ارتباطی به آن ندارد.
اما شرط تنصیف دارایی اموال شوهر مشمول زوجه نخواهد شد.
(وکیل حقوقی)
اعسار شوهر و حق حبس زوجه
اعسار شوهر حق حبس زن را از بین نمی برد زیرا درست است که در چنین حالتی مطالبه مهر از او امکان ندارد ولی باید دانست
که امکان گرفتن مهر با استفاده از حق حبس ملازمه ای ندارد.
همچنین در موردی که دادگاه یا اجرای ثبت به درخواست شوهر
و به دلیل اعسار او مهلت عادله می دهد یا قرار اقساط می گذارد،
نباید مهر را موجل پنداشت زیرا، اجلی که بدین گونه بر زن تحمیل می شود،
حاکی از اراده او بر سقوط حق حبس نیست.
(وکیل حقوقی)
موارد سقوط حق حبس (وکیل حقوقی)
تا اینجا در خصوص مفهوم حق حبس به طور کلی صحبت کردیم
اما سوالی که مطرح می شود آن است که چه مواردی باعث سقوط این حق خواهد شد؟
موارد سقوط حق حبس دو مورد را شامل می شود :
1- تمکین خاص که اشاره به همان وظایف زناشویی و نزدیکی زوجین دارد و این اعمال
چه قبل از مراسم عروسی و چه بعد از آن باعث سقوط حق حبس زوجه خواهد شد .
2- تمکین عام که زندگی در منزل و محل سکونت تدارک دیده شده توسط شوهر را در بر می گیرد
و اگرچه به لحاظ استنباطی صحیح به نظر نمی رسد
اما رای وحدت رویه این امر را نیز از موجبات سقوط حق حبس به شمار آورده است .
(وکیل حقوقی)
اشاره به چند نکته در اینجا ضروری به نظر می رسد
اول آنکه با وجودی که براساس قانون و شرع اسلام نفقه به زنی که از همسرش تمکین نکند
تعلق نخواهد گرفت اما حق حبس یک استثنا بر این قاعده بوده و به زنی که به علت داشتن حق حبس از تمکین ممانعت به عمل آورد ،
نفقه تعلق می گیرد و شوهر موظف به پرداخت نفقه است .
دومین نکته ای که اشاره به آن خالی از لطف نیست
آن است که زنی که بعد از عقد از شوهرش تمکین به عمل آورد هم می تواند
مهریه خود را مطالبه کند و این دو امر تناقضی با یکدیگر ندارند .
همچنین در صورتی که مهریه قسط بندی شده و پرداخت آن مدت درازی به طول انجامد
باز هم می توان تا پرداخت کامل مهریه از حق حبس استفاده کرد .
(وکیل حقوقی)
دریافت راهنمایی و مشاوره ی حقوقی ازسایت موسسه حقوقی و کیفری فرشاد بالاپور