ارث چیست؟
یکی از نهادهای حقوقی مطابق قانون ایران ، ارث می باشد . بر اساس ماده 867 قانون مدنی ، ارث به موت حقیقی یا به موت فرضی مورث تحقق پیدا می کند . در خصوص تعریف ارث باید گفت که معنای حقوقی ارث به معنای عرفی آن بسیار نزدیک است . به لحاظ عرفی ، ارث مالی است که بعد از فوت شخص به بازماندگان و وارثان او تعلق می گیرد که البته در این خصوص مقررات و قواعد تقسیم ارث باید مورد رعایت قرار بگیرد . بر اساس مقررات قانونی ، ارث عبارت است از انتقال قهری حقوق و دارایی متوفی به ورثه او . این معنا از ارث مشابه مفهوم ترکه نیز می باشد . ترکه عبارت است از کلیه اموال و حقوق مالی که پس از پرداخت شدن دیون و تعهدات شخص متوفی ، به بازماندگان یا وارثان شخص تعلق می گیرد که برای تقسیمات ارث شما نیاز به مشاور حقوقی دارید.
نکته مهمی که در خصوص ارث وجود دارد آن است که تقسیم ارث تنها پس از ادای حقوق و دیونی که بر عهده میت است امکانپذیر می باشد . لذا ابتدا بایستی هزینه های کفن و دفن میت ، بدهی های مالی او و وصیت او انجام شود و سپس نوبت به تقسیم ارث می رسد .
ارث در باستان
در دوران حکومت فراعنه مصر، ثروت حاصل از کار افراد، ملک پادشاه بود و پس از مرگ هر انسان، تمام ثروت او در اختیار پادشاه قرار می‌گرفت و در یونان قدیم نیز، اموال و ثروت انسان‌ها ملک عموم جامعه بود و هر انسان نماینده جامعه در اداره آنها تلقی می‌شد و لذا ارث او هم پس از مرگ در اختیار جامعه قرار می‌گرفت و «پسر ارشد» نمایندگی جامعه را در اداره میراث متعهد می‌شد. مصریان هم بمانند یونانیان در دوره دوم ارتقای فرهنگی خویش به این نتیجه رسیده بودند که نمی‌توان دل‌بستگی شدید هر انسان را به اموال و دست رنج خویش و فرزندان خود را نادیده گرفت. بی‌توجهی حکومت به این واقعیت انگیزه کار و تلاش را نابود ساخته و بذر خصومت و عناد را در قلوب مردم می‌کارد؛ لذا قانون انتقال میراث را به بزرگ‌ترین پسرِ میت را، تصویب و اجرا کردند اما امروزه کاملا یحث متفاوت است.
ترکه
عبارت است از کلیه اموال و حقوق مالی مورث که پس از وضع دیون و تعهدات و وصایای او به وراث منتقل می گردد .
آنچه که موجب تحقق ارث است ، مرگ می باشد که به دو صورت قابل تصور است :
1) موت حقیقی : خارج شدن روح از بدن
2) موت فرضی: شخصی است که مدت ها غائب است و خبری نمی باشد. شخصیت چنین فردی از نظر حقوقی متزلزل است به منظور ختم این اوضاع او را در حکم شخص مرده تلقی می کنند و احکام وراثت بر او مترتب می شود و ارث اش تقسیم می شود شما جهت اطلاع دقیق تر می توانید با مشاور حقوقی آقای بالاپور مشورت کنید.
شرایط ارث
- فوت مورث
- زنده بودن وارث هنگام فوت مورث یا موجود بودن اوارث درخصوص حمل و جنین
- وجود ترکه و اموالی برای متوفی
در اصطلاح حقوقی به چنین انتقال خود به خودی ارث (وراث)می گویند و کسانی که در نتیجه وراثت مالک خواهند شد، وراث نامیده می شوند. در این نوشتار تلاش می نماید که معرفی کلی نسبت به قواعد ارث، تشریفات دادرسی و مالیاتی ارث، نحوه تقسیم ترکه و سایر مطالب مرتبط ارائه گردد. شما جهت اطلاع دقیق تر می توانید با مشاور حقوقی آقای بالاپور مشورت کنید.
قوانین اسلام
دنیای قبل از اسلام، برای زن حقوق ارثی مستقل و مسلّمی قائل نبودند، یا اصلاً به او ارث نمی‌دادند یا اگر می‌دادند به‌صورت سهم قطعی و مفروض نبود؛ بلکه احتمال داشت که به‌عنوان وصیت، مالی را برای زن بگذارند. به دیگر عبارت، محرومیت زن از ارث، سنت رایج و حاکم بر ادیان قبل از اسلام بود. مطابق با قوانین اسلامی، ارث بین فرزندان پسر و دختر به صورت ۲ سهم برای پسر و یک سهم برای دختر تقسیم می‌شود. چنانچه پدر و مادر وارث باشند سهم آنها نیز به صورت ۲ به ۱ خواهد بود. در صورت مرگ پدر و وجود فرزندان و مادر، ارث مادر ۱ قسمت از ۸ قسمت کل دارایی‌ها خواهد بود
موانع ارث
مطابق قانون مدنی هیچکس نمی تواند برای بعد از فوت خود دیگری را از ارث محروم کند . به این دلیل که قواعد ارث قوانین امری هستند و قانونگذار آنها را به دقت پیش بینی کرده است . لذا اینکه می شنویم پدری فرزند خود را به محروم شدن از ارث تهدید کند ، پذیرفتنی نیست .
البته ، به موجب قانون مدنی یک سری از شرایط هستند که به موجب آن ، کسی که به لحاظ قانونی وارث محسوب شده و ارث می برد ، از این حق محروم می شود . بر این اساس ، در صورتی که وارث ، کسی که از او ارث می برد را بکشد ، به موجب قانون دیگر ارثی از وی نخواهد برد . همچنین ، ولدالزنا یا فرزند نامشروع از والدین خود ارثی نخواهد برد شما جهت اطلاع دقیق تر می توانید با مشاور حقوقی آقای بالاپور مشورت کنید.
محاسبه تقسیم ارث
- بر اساس قانون، میزان سهم الارث هر یک از وراث در هر طبقه تعیین شده است و هر شخص به همین میزان ارث می برد که عبارتند از : مادر ، زوج ، زوجه
- افرادی که به فرض و به قرابت ارث می برند : ابتدا ارث افراد فرض بر تقسیم می شود اگر از اموال متوفی مالی باقی ماند به افراد صاحبان قرابت می دهند که عبارتند از : فرزند دختر و پسر متوفی ، خواهر و برادر متوفی و…